Fijnstof is onzichtbaar, maar het is er wel. De schadelijke effecten zijn al lange tijd bekend, vooral voor mensen met long- en hartklachten. Maar wat zijn de veroorzakers van deze vervuiling eigenlijk?
Wat is fijnstof?
Fijnstof zijn kleine deeltjes die aanwezig zijn in de lucht. Deze vorm van luchtvervuiling wordt grotendeels veroorzaakt door de mens. Roetdeeltjes komen bijvoorbeeld vrij bij verbranding. Vaak door de verbranding van fossiele brandstoffen zoals, aardolie, aardgas of steenkool. Elektriciteitscentrales, de chemische industrie en metaalbedrijven stoten ook fijnstof uit.
Daarnaast veroorzaakt ons rijgedrag ook uitstoot van fijnstof. Vooral op de ringwegen rond de steden kan dit ernstige problemen voor de volksgezondheid veroorzaken. De concentratie van deze fijnstof is het grootste bij de tunnelmonden. Hier verzamelen de schadelijke stoffen zich. Dit is zowel een probleem als een kans. Dit biedt namelijk de mogelijkheid om deze schadelijke stoffen in grote hoeveelheden op te vangen en te filteren.
Niet alle fijnstof wordt echter veroorzaakt door de mens. Saharazand, bodemstof, vulkanische as en zelfs kleine varianten van zeezout beschouwen we als fijnstof. Dit zijn allemaal vormen van primaire deeltjes. In Nederland kennen we vooral primaire vormen van fijnstof.
Secundaire deeltjes
Wanneer bepaalde gassen reageren met zuurstof kan er ook fijnstof ontstaan. Dit zijn de secundaire deeltjes. Wanneer de moleculen van stikstofoxide of zwaveldioxide kunnen nieuwe deeltjes vormen, of zich hechten aan bestaande deeltjes. Deze zogenaamde ‘volatiele organische stoffen’ zijn dus ook belangrijke veroorzakers van secundaire fijnstof. Deze stoffen komen vooral voort uit oplosmiddel, verf en cosmetica.
Wanneer de deeltjes kleiner zijn dan 10 micrometer. Binnen deze fijnstof zijn weer 3 groepen te onderscheiden.
- Deeltjes kleiner dan PM10 (0,001 cm.)
- Deeltjes kleiner dan PM2,5 (0,00025 cm.)
- Deeltjes kleiner dan PM0,1 (0,00001 cm.)
De laatste van deze 3 groepen heten ultrafijnstof. In een groot deel van Nederland ligt de hoeveelheid fijnstof per kubieke meter onder de Europese norm. Slechts op bepaalde plekken ligt de concentratie hoger. Schiphol en gebieden met veel industrie vallen hier bijvoorbeeld onder.
Ingezonden artikel: Wija Koers
